علت دود سفید اگزوز چیست؟ تمامی خرابی های اگزوز خودرو

آشنایی کامل با سیستم اگزوز

به عنوان یکی از سیستم های اصلی وسایل نقلیه مجهز به موتور احتراق داخلی، وظیفه سیستم اگزوز تخلیه فرآورده های ناشی از سوزاندن سوخت در موتور است. این فرآورده ها می توانند شامل هیدروکربن ها به شکل دوده، بخار آب و گازهایی مانند اکسیدهای کربن و اکسیدهای گوگرد باشند. اگر این مواد در سیلندرها یا فضای داخل موتور باقی بمانند و از آن تخلیه نشوند، هم می توانند سوزاندن سوخت را دچار مشکل کنند و هم در درازمدت زمینه ساز فرسودگی و خرابی اجزای داخلی موتور می شوند. بنابراین باید سازوکاری برای بیرون کشیدن آنها از داخل موتور طراحی شود که این سازوکار را با نام سیستم اگزوز می شناسیم.

این مطلب شاید برای آشنایی شما با این سیستم و قطعات تشکیل دهنده آن کافی نباشد. برای آشنایی صفر تا صد با سیستم اگزوز خودرو حتما به مقاله جامع آشنایی کامل با اگزوز خودرو در وب سایت پیا صنعت مراجعه کنید

خرابی های اگزوز

خرابی های اگزوز را می توان در دسته های مشخصی دسته بندی کرد، گرچه شرایط و احتمال اتفاق افتادن هر کدام از آنها بسته به محل زندگی شما و اقلیم محیط، نحوه استفاده شما از وسیله نقلیه و کیفیت سوخت ممکن است متفاوت باشند. 

 1. گرفتگی

گرفتگی می تواند به مرور زمان بر اثر جمع شدن دوده در داخل لوله یا قطعات سیستم اگزوزتان پیش بیاید یا اینکه بعد از استفاده از خودرو در یک محیط پرگرد و غبار با حجم بالای ذرات معلق متوجه آن شوید. در هر دو حالت، گرفتگی می تواند عملکرد سیستم اگزوز خودرو را مختل کرده و باعث شود که فرآیند تخلیه گازهای موتور به درستی انجام نشود.

 2. ترک خوردگی و شکستگی

ترک خوردگی و شکستگی هم بر اثر تغییرات شدید دمایی، هم بر اثر تصادف با ماشین و هم بر اثر استهلاک ممکن است پیش بیایند. اکثر اوقات این ایرادات در انتهای عمر عملیاتی قطعات پیش می آید، زمانی که برای مثال لوله اصلی دچار زنگ زدگی شدید شده است و با یک تصادف نه چندان جدی شکسته می شود. پس اگر چندین سال است که از خودروی خودتان استفاده می کنید، آمادگی روبرو شدن با این خرابی را داشته باشید.

 3. خرابی قطعات

خرابی قطعات به دلایل مختلف می تواند رخ بدهد که در این مطلب مجال مطرح کردن همه آنها را نداریم. به صورت عمومی، کاتالیزور و منبع اگزوز (صدا خفه کن) مهمترین قطعاتی هستند که می توانند دچار خرابی شوند. در هر دوی این خرابی ها، نشانه هایی مشابه گرفتگی را مشاهده می کنید و عملکرد موتور هم ممکن است بر اثر مشکلات آنها دچار مشکل شود. 

علائم خرابی اگزوز

اما چطور می توانید متوجه شوید که کدامیک از این خرابی ها پیش آمده است؟ پاسخ در توجه به علائم خرابی نهفته است. هر نوع خرابی در سیستم اگزوزتان نشانه های خاصی از خود به جا می گذارد. برای مثال، زمانی که بخشی از لوله اصلی شکسته باشد، حین حرکت خودرو مرتباً به زیر شاسی برخورد می کند یا دود بدبویی که از آن نشت می کند به داخل کابین می آید. بنابراین اگر شرایط غیرعادی در خودروی خود مشاهده کنید، ممکن است بتوان آن را با خرابی های این سیستم مرتبط دانست.

1. صدا

صدای تلق تلق یا هر نوع صدای غیرعادی از قسمت زیر کابین خودرو یا مستقیما از دهانه اگزوز می تواند نشان دهنده خرابی در این سیستم باشد. البته دقت داشته باشید که این صدا الزاماً به معنای مشکل خرابی اگزوز نیست، بلکه می تواند ناشی از مشکلات شاسی یا موتور هم باشد. پس حتما در صورتی که صدای غیرطبیعی از زیر خودرو می شنوید، به یک مکانیک مطمئن مراجعه کنید تا آن را بررسی کند.

بعضی وقات ممکن است صدای مورد نظر به معنای این باشد که اگزوز با هر تکان خودرو به زیر شاسی برخورد می کند. علت این اتفاق می تواند شل شدن بست ها یا شکستگی بخشی از لوله باشد. هر دو مورد ممکن است بر اثر استهلاک یا حادثه پیش بیایند. زمانی هم که صدای ساییدگی حس می کنید، ممکن است با گرفتگی روبرو باشید. 

2. عملکرد موتور

اگر مشکل گرفتگی لوله داشته باشید، گازهای خروجی از موتور پس زده شده و به سیلندرها برمیگردند. این اتفاق باعث می شود که فرآیند احتراق بنزین به درستی انجام نشود و در نتیجه راندمان موتور پایین بیاید. در چنین موقعیتی می بینید که با وجود فشار آمدن به موتور، ماشین شما شتاب خوبی نمی گیرد. کاهش راندمان موتور در درازمدت به خودرو صدمات جدی وارد می کند.

این علامت معمولا با بوی نامطبوع هم همراه است و نشان می دهد که اگزوزتان به درستی کار نمی کند. تجمع گازها می تواند باعث ناقص سوختن سوخت و بنابراین افزایش مصرف آن هم بشود، پس اگر هم مشکل شتاب گیری دارید و هم مصرف سوخت شما بالا رفته است، ممکن است به علت خرابی اگزوزتان باشد.

3. دود

فرآورده های احتراق موتور می توانند شامل گازهایی مانند کربن منواکسید و کربن دی اکسید یا موادی مثل دوده و بخار آب باشند که در هنگام خروج از انتهای خودرو به شکل دود آنها را مشاهده می کنیم. میزان غلظت و رنگ این دود بر این اساس، مستقیماً منعکس کننده شرایط موتور خواهد بود.

به همین دلیل است که رنگ دود اگزوز را باید جدی گرفت. گرچه گاهی اوقات غلظت و رنگ دود به خاطر شرایط محیطی و میزان فشاری که به موتور آورده اید تغییر می کند، اما اگر چنین فشاری به اتومبیل خود وارد نکرده اید یا در شرایط عادی از آن استفاده می کنید و همچنان دود رنگی می بینید به احتمال زیاد با یک خرابی در ساختار موتور روبرو خواهید بود.

به صورت کلی ممکن است دودهایی با این رنگ ها را مشاهده کنید که هر کدام نشان دهنده شرایط مشخصی خواهند بود:

1. خاکستری که نشان دهنده احتراق کامل و بی نقص سوخت است
2. سیاه که در غلظت بالا با بوی شدید نشان دهنده ورود بیش از حد سوخت به سیلندرها و خرابی انژکتور یا سنسور اکسیژن است
3. سفید که در غلظت بالا یعنی مایع خنک کننده به سیلندرها نشت کرده است
4. آبی که اگر به موتور فشار نمی آورید، به معنای سوختن روغن در موتور است که می تواند به خاطر خرابی واشر سرسیلندر اتفاق بیافتد.

 اگر دود سیاه یا سفید غلیظ  در خروجی اگزوز می بینید، بد نیست حتما به یک تعمیرکار مراجعه کنید. دود آبی در سرعت های بالا و هنگامی که به ماشین فشار آورده اید طبیعی است، اما اگر تازه خودرو را روشن کرده اید و دود آبی می بینید احتمالا خرابی جدی در قسمت موتور دارید و باید ماشین را تعمیر کنید.

4. لرزش

لرزش شدید، به خصوص هنگام روشن کردن ماشین یا زمانی که با سرعت نسبتاً بالایی رانندگی می کند، یکی از رایج ترین نشانه های خرابی اگزوز است. اینجا هم ممکن است با دلایل دیگری برای لرزیدن خودرو روبرو باشید، بنابراین بهتر است حتما از یک مکانیک مشورت بگیرید. با این حال اکثر اوقات لرزش به خرابی سیستم اگزوزی اشاره می کند.

گرفتگی می تواند باعث لرزش شود، چون حالا جریان گازهای خروجی از موتور به جای خروج بی دردسر در داخل لوله اگزوز به دام افتاده است. خرابی قطعات هم می تواند باعث این اتفاق شود، به خصوص زمانی که قطعاتی مانند کاتالیزور یا صدا خفه کن دچار خرابی شده باشند. پس لرزش هم باید جزو مواردی باشد که به آنها توجه دارید.

5. بوی نامطبوع

اگر در موقعیت هایی مانند ایستادن پشت چراغ قرمز یا زمانی که منتظرید ماشین گرم شود بوی نامطبوع در فضای ماشین می پیچد، ممکن است با خرابی سیستم اگزوز روبرو باشید. این بوی نامطبوع اکثر اوقات شبیه دود است و استشمام مقدار زیاد آن باعث گلودرد می شود. 

بوی نامطبوع بیش از همه نشان دهنده گرفتگی و خرابی قطعات است و کمتر پیش می آید که بر اثر شکستگی این علامت را مشاهده کنید. البته اگر سوخت کم کیفیتی داشته باشید، نشت دود آن می تواند بوی گوگرد را در فضای کابین منتشر کند. پس گرچه انتظار می رود این علامت به گرفتگی و خرابی قطعاتی مثل کاتالیزور اشاره کند، اما به صورت بالقوه می تواند ناشی از صدمه بدنه لوله اگزوز هم باشد.

جمع بندی

در این مطلب تلاش کردیم هموطنان عزیز را با خرابی های سیستم اگزوز و برخی علائم مطرح و رایج آنها آشنا کنیم. در صورتی که اگزوز خودروی شما دچار مشکل شده است و نیازمند تعویض آن هستید، مجموعه پیا صنعت آماده است تا خدمات خود را در اختیار شما قرار دهد. این مجموعه که سال هاست با خودروسازان داخلی در زمینه تأمین قطعات اگزوز همکاری دارد، می تواند بسته به مدل خودروی شما نیازتان را به نحو احسن برطرف نماید. برای این منظور می توانید با کارشناسان پیا صنعت تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.