آیا زود لخته شدن خون خطرناک است؟

چرا زمان لخته شدن خون مهم است؟

اگر زخمی روی بدن شما ایجاد شود و خونی که از آن جاری می‌شود لخته نشود، تمام خون بدن شما از همین زخم خارج می‌شود و باعث مرگ می‌شود. بنابراین لخته شدن خون اهمیت بسیار بالایی دارد. در هنگام زخم مجموعه‌ای از پلاکت‌های خون شما در ناحیه بریدگی جمع می‌شوند و یک پلاک موقت را برای قطع خونریزی ایجاد می‌کنند.

در مرحله بعد ۱۲ پرو‌تیئن موجود در سرم خون با همکاری هم، ماده‌ای به نام فیبرین را ایجاد می‌کنند که بریدگی را کاملا پوشش می‌دهد و از خروج خون جلوگیری می‌کند. پروترومبین یکی از این پروتئین‌ها است که نقشی بسیار مهم در لخته شدن خون بازی می‌کند و با آزمایش PT قابل اندازه‌گیری است.

اهمیت سرعت لخته شدن خون در این است که می‌تواند نشان‌دهنده بعضی بیماری‌های جدی مثل هموفیلی باشد که باعث ایجاد اختلال در تولید سلول‌های انعقادی می‌شود. همچنین ممکن است نشانه بعضی از مشکلات کبدی باشد؛ زیرا PT در کبد ساخته می‌شود. به همین دلیل لازم است که غیرطبیعی بودن سرعت انعقاد خون را جدی بگیرید.

آزمایش PT چیست و چه زمانی تجویز می‌شود؟

همان‌طور که گفته شد، این آزمایش به منظور تعیین سرعت انعقاد سرم خون انجام می‌شود. نتایج این آزمایش معمولا به صورت ثانیه گزارش می‌شوند و در صورتی که خارج از محدوده نرمال باشند، به آزمایش‌های تشخیصی بیشتری نیاز است. این آزمایش معمولا در کنار آزمایش‌هایی چون PTT و INR تجویز می‌شود و پزشک برای تشخیص صحیح از نتایج این آزمایش‌ها در کنار یکدیگر استفاده می‌کند.

اگر نشانه‌هایی از مشکلات انعقاد خون در شما مشاهده شود این آزمایش تجویز می‌شود. برای مثال: اگر علائمی مانند خونریزی شدید بینی، خونریزی لثه، خونریزی شدید قاعدگی و خونریزی در مدفوع یا ادرار را تجربه کنید پزشک این آزمایش را تجویز می‌کند. همچنین اگر هم‌اکنون داروی ضد انعقادی مصرف می‌کنید، ممکن است پزشک این آزمایش را برای بررسی اثرات دارو تجویز کند. گاهی اوقات ممکن است میزان PT در آزمایش خون زمانی که لازم است بیمار تحت عمل جراحی قرار گیرد نیز اندازه‌گیری شود تا از روند طبیعی انعقاد خون اطمینان حاصل شود.

تفسیر آزمایش PT چطور انجام می‌شود؟

محدوده نرمال آزمایش PT بین ۱۱ تا ۱۳.۵ ثانیه است و در صورتی که نتایج آزمایش خارج از این محدوده باشد ممکن است با نشانه بیماری‌هایی باشد. البته محدوده استاندارد در آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است اندکی با هم تفاوت داشته باشد و نتایج اندکی بالاتر یا پایین‌تر از این میزان نشان‌دهنده بیماری خاصی نباشد. به همین دلیل برای تفسیر دقیق لازم است که با پزشک خود مشورت کنید. پزشک همچنین برای تفسیر دقیق این آزمایش به نتایج آزمایش PTT و INR نیز توجه می‌کند. محدوده نرمال INR برای فردی که داروهای ضد انعقادی مصرف نمی‌کند بین ۰.۹ تا ۱.۱ است.

در صورتی که نتایج آزمایش شما نشان دهد که خون شما در زمان عادی منعقد نمی‌شود ممکن است نشانه مشکلات زیر باشد:

• مصرف دوز بالای داروهای ضد انعقاد
• مشکلات کبدی
• کمبود ویتامین K
• یک اختلال خونریزی مانند هموفیلی

چنانچه اختلالات خونریزی داشته باشید، پزشک ممکن است تزریق پلاکت خون یا پلاسما را توصیه کند.

علائم بالا یا پایین بودن PT در آزمایش خون

در صورتی که علائم زیر را در خود مشاهده می‌کنید ممکن است سرعت لخته شدن خون شما خارج از محدوده نرمال باشد. به همین علت توصیه می‌شود که با مشورت پزشک نسبت به انجام آزمایش PT اقدام کنید.

• خونریزی‌های مداوم یا شدید بینی
• پریود سنگین یا طولانی
• وجود خون در ادرار
• مفاصل متورم و دردناک (که به دلیل خونریزی در بین فضاهای مفصلی شما رخ می‌دهد.)
• ایجاد کبودی آسان روی بدن

این نشانه‌ها لزوما به معنای مشکل در انعقاد خون شما نیست؛ اما در مواردی نیز ممکن است نشانه بعضی بیماری‌های موثر بر انعقاد باشد. با اندازه‌گیری PT در آزمایش خون می‌توانید از وجود مشکلات احتمالی آگاه شوید.

نکات مهم پیش از آزمایش PT

داروهایی که مصرف می‌کنید می‌توانند تاثیر زیادی بر نتایج این ‌آزمایش داشته باشند. داروهایی مثل هپارین، وارفارین، آسپرین، آنتی هیستامین و کلرپرومازی که مستقیما اثر ضد انعقادی دارند می‌توانند باعث نتیجه کاذب آزمایش شوند. به همین دلیل لازم است که در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید. این آزمایش به تنهایی نیاز به ناشتایی ندارد؛ مگر اینکه در کنار آزمایش‌های دیگری تجویز شود که پزشک به شما توصیه کند تا برای انجام آن ناشتا باشید.

انجام آزمایش PT در منزل با هومکا!

اگر علائم اختلال در انعقاد خون را در خود مشاهده می‌کنید یا پزشک شما انجام این آزمایش را برای شما تجویز کرده است می‌توانید فقط با یک تماس این آزمایش را به راحتی در منزل یا هر مکان دیگری انجام دهید. مجموعه مراقبتی و بهداشتی هومکا با اعزام تکنسین‌ها آموزش‌دیده به منزل شما نسبت به دریافت نمونه آزمایش شما اقدام کرده و نتایج و تفسیر آن را در مدت کوتاهی به صورت آنلاین در اختیار شما قرار خواهد داد. امکان استفاده پوشش بیمه درمانی در خدمات آزمایشگاه آنلاین فراهم است و شما می‌توانید برای دریافت تفسیر نتایج آزمایشی که قبلا انجام داده‌اید نیز با هومکا تماس بگیرید. برای ارتباط با هومکا می‌توانید با تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به نشانی اینترنتی www.homeca.ir مراجعه کنید.

اگر ساکن استان تهران یا شهرستان‌های کرج، اصفهان، تبریز، شیراز، اهواز، رشت، قزوین، قم یا مشهد هستید می‌توانید از این خدمات استفاده کنید.